Nitrik Asit (Kezzap) | 3.00 Kg

Nitrik Asit (Kezzap), halk arasında kezzap olarak anılan kuvvetli bir anorganik asittir. Tuzları nitrat olarak anıldığından, nitrat asidi olarak ta tanımlanmaktadır. HNO3 formülüyle gösterilen nitrik asidin % 100 lük olan durumuna mutlak nitrik asit, % 60-66 lık olan ve ticarette satışa sunulan durumuna adi nitrik asit yani halk arsındaki deyimiyle kezzap denir. % 69 luk orana kadar dumansız olan nitrik asit, bu yoğunluğun artmasıyla birlikte dumanlı hale gelir ve açık havada bile sis yapmaya başlar.

Eski dönemlerde güherçileden elde edilen nitrik asit, bunun her yerde bulunmaması ve asidin patlayıcılarda kullanılması nedeniyle başka yollardan elde edilmeye başlanmıştır. Bu sanayide oldukça geniş azot endüstrisinin doğmasına neden olmuştur.

Renksiz olan saf nitrat asidi, 86 derecede kaynar. Kararsız bir bileşik olduğundan, oda sıcaklığında yavaş şekilde azot oksitlere dönüşür. Adi nitrik asit ise, azot dioksit içerdiğinden genellikle kahverengi renktedir. En kuvvetli asitlerden olan nitrat asidi, kuvvetli bir oksidasyon aracı olarak kullanılır: Bu etkiyle metalleri, tuzları ve serbest hidrojen oluşturur. Bazı metal ve ametallerle oksitleri oluşturur. Kloridrik asitle birleştiğinde, altını çözen tek karışım haline gelir.

Azot endüstrisinin kurulmasıyla sentetik olarak üretilen nitrik asit, günümüzde farklı yollarla elde edilebiliyor. Bazı ülkelerde amonyak endüstrisi gelişmişse, üretimde amonyak kullanılır. Amonyak katalizatörler üzerinden gaz halinde havayla geçirilirken, havadaki oksijenle birleşen amonyak azotu azot oksidi oluşturur. Azot oksit oksijen ve suyla birlikte nitrik aside dönüştürülür.

Norveç’te nitrik asit hava, azot ve oksijen karışımı olduğundan ve bu ülkede elektrik enerjisi oldukça ucuz olduğu için, bu gazlar elektrik enerjisiyle birleştirilmektedir. Bu yönteme Norveç metodu ya da Haber Ostwald metodu denmektedir. Bu yöntemde hava uygun bir akım kullanılarak, elektrik arkının oluşturduğu yüksek sıcaklık alanından geçirilir. Bu aşamada azotla oksijen birleşir ve azot oksit durumuna geçer. Soğuk alanda tekrar oksijen ve su birleşip nitrik asit meydana getirir.

Nitrik Asit Kullanım Alanları

• Gübre üretiminde kullanılır.
• Metal sanayisinde metallerin saflaştırılmasında kullanılır.
• Metallerin dağlanması işlemi sırasında kullanılır.
• Patlayıcı maddelerin üretiminde kullanılır.
• PH indirgenmesi gereken su arıtması gibi yerlerde kullanılır.
• Boya kimyasalları sektöründe kullanılır.
• Dinamit üretiminde kullanılır.
• Gümüş nitrat üretilmesi için kullanılır.
• Elektro polisaj işlemlerinde kullanılmaktadır.
• Damlama sistemlerinde tıkanıklıkları açmak için nitrik asit çokça tercih edilmektedir.
• Düşük bir derişimde (yaklaşık %10), nitrik asit genellikle çam ve akçaağaçın yapay olarak eskitilmesi için kullanılır. Üretilen renk, cilalı veya yağlı çok eski bir ağaç görünümünde olup çok fazla grimsi altın rengindedir
• Nitrik asidin aşındırıcı etkileri, baskı yapımında gravür, paslanmaz çeliklerin dekapajı veya elektronikte silikon gofretlerin temizlenmesi gibi bazı özel uygulamalar için kullanılır.
• Bir nitrik asit, su ve alkol çözeltisi Nital, mikroyapıyı ortaya çıkarmak için metalleri aşındırmak için kullanılır. ISO 14104, bu iyi bilinen işlemi, detaylandıran standartlardan biridir.
• Nitrik asit, hidroklorik asit ile birlikte veya tek başına, üst düzey mikroskopi uygulamaları için lam ve lamelleri temizlemek için kullanılır. Gümüş aynalar yaparken gümüş kaplamadan önce camı temizlemek için de kullanılır.
• Ticari olarak temin edilebilen %5–30 nitrik asit ve %15–40 fosforik asit sulu karışımları, genellikle çökelmiş kalsiyum ve magnezyum bileşiklerini uzaklaştırmak için gıda ve mandıra ekipmanlarını temizlemek için yaygın olarak kullanılır (işlem akışından biriken veya üretim ve temizlik sırasında sert su kullanımından kaynaklanan). Fosforik asit içeriği, demir alaşımlarını seyreltik nitrik asit tarafından korozyona karşı pasifleştirmeye yardımcı olur.
• Nitrik asit, LSD gibi alkaloidler için bir nokta testi olarak kullanılabilir ve alkaloide bağlı olarak çeşitli renkler verir.
• ICP-MS, ICP-AES, GFAA ve Alevli AA kullanılan element analizinde, çözeltilerdeki metal izlerini belirlemek için bir matris bileşiği olarak seyreltik nitrik asit (%0.5–5.0) kullanılır. Bu tür bir belirleme için ultra saf iz metal kalitesinde asit gereklidir. Çünkü az miktarda metal iyonu analiz sonucunu etkileyebilir.Aynı zamanda, bulanık su numunelerinin, çamur örneklerinin, katı numunelerin yanı sıra ICP-MS, ICP-OES, ICP-AES, GFAA ve alevli atomik absorpsiyon spektroskopisi yoluyla element analizi gerektiren diğer benzersiz örneklerin parçalama işleminde de kullanılır. Tipik olarak bu parçalanmalarda satın alınan Tip 1(Ultra saf) deiyonize su ile karıştırılmış HNO3’in %50’lik bir çözeltisi kullanılır.
• Elektrokimyada, nitrik asit, organik yarı iletkenler için ve ham karbon nanotüpler için saflaştırma işlemlerinde kimyasal bir katkı maddesi olarak kullanılır.
• Nitrik asit, birçok farklı aktiniti çözebildiği PUREX ve diğer nükleer yakıt yeniden işleme yöntemlerinde önemli bir rol oynar. Ortaya çıkan nitratlar, metalleri birbirinden ayırmak için seçici olarak reaksiyona girebilen ve ekstrakte edilebilen çeşitli komplekslere dönüştürülür.